ئیسلامیەكانی كوردستان و كۆپیكردنی فەتوا وەههابیەكان ـ عەلی باپیر و فەتوای قەدەغەكردنی تێكەڵاوی، وەك نمونە

ئیسلامیەكانی كوردستان و كۆپیكردنی فەتوا وەههابیەكان
عەلی باپیر و فەتوای قەدەغەكردنی تێكەڵاوی، وەك نمونە

سه‌روه‌ر پێنجوێنی


ئیسلامیەكانی كوردستان، زادەی گەشەكردنێكی ناوخۆیی و خۆماڵیی بیری ئیسلامی نین، بەڵكو كۆمەڵێك پەل‌وپۆی جیاوازی تەوژمە ئیسلامیەكانی كۆمەڵگای عەرەبی-ئیسلامین، هەر لایەكیان درێژبونەوەی تەوژمێكی ئیسلامیی ئەو كۆمەڵگا عەرەبیانەی دەوروبەرمانن، و لەگەڵ خۆیاندا هەمو ئاڵۆزی و كێشە فیكری و مەزهەبیەكانی ئەو تەوژمانە دەگوێزنەوە بۆ كۆمەڵگای كوردەواری. ئەوەی هەمو لایەنە ئیسلامیەكانی كوردستان كۆ دەكاتەوە و گەڕانەوەیشیان بۆ تەوژمە ئیسلامیە عەرەبیەكان دوپات دەكاتەوە؛ ئەوەیە هەمویان ـ بە پلەی زۆر و كەم ـ باكگراوندێكی (وەههابی) ـیان هەیە و لە بیروباوەڕی ئیسلامی و لە یاسا و ڕێسا ئیسلامیەكاندا ئینتیمایان بۆ ئەو ڕێبازە وەههابیە هەیە. ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی ئەو بزوتنەوە وەههابیە سەرەتا و بنەمای بیری ئیسلامیی نوێیە و بزوێنەری هەمو تەوژم و بزوتنەوە و ئاڕاستە ئیسلامیە نوێیەكانە. جارێكی تریش گەشەكردنی دامەزراوەی ئایینیی وەههابی لە سەعودیە و پەل‌وپۆ و باڵ و لەتبونەكانی، سەرچاوەی ڕاستەوخۆی باڵە جیاوازەكانی ئیسلامیەكانی كوردستانە. هەر بۆیە ئیسلامیە جیهادیەكانی كوردستان؛ لە لایەنی ئایدیۆلۆجیایی و جیهانبینیەوە درێژبونەوەی ئیسلامیە جیهادیەكانی سەعودیەن، سەلەفیەكانی كوردستان؛ هەر ڕاستەوخۆ درێژبونەوەی سەلەفی (ـە مەدخەلی) ـەكانی سەعودیەن، و بەگشتی ئیسلامیەكانی كوردستان كاریگەریی تەوژمی (ڕابون) (الصحوة) یان لەسەرە كە قوتابخانەیەكی فیكریی ئیسلامیە لە سەعودیە و گەشەكردن و نوێبونەوەیەكی دامەزراوەی ئایینیی سەلەفیە لە سەعودیە و لە هەمان كاتیشدا وەكو قوتابخانەی پێگەیاندنی جیهادیەكانیش وایە.
ئێمە لە گەلێك ئاستدا هەست بەو پاشكۆییەی ئیسلامیەكانی كوردستان بۆ ئاڕاستە جیاوازەكانی وەههابیەتی سەعودی، دەكەین.. هەم لەسەر ئاستی بیروباوەڕ و ـ بە زاراوەی خۆیان ـ (عەقیدە)، و هەم لەسەر ئاستی فیقهـ و یاسا ئیسلامیەكان و ڕێسای هەڵس‌وكەوت و داب‌ونەریتە ئیسلامیەكان. هەڵوێست و لێدوان (تەصریح) ـەكانیان؛ بەڵگەی باشمان دەخەنە بەر دەست بۆ سەلماندنی ئەو پاشكۆییە.
بۆ نمونە: هەمو نەورۆزێك، بەشێكی زۆر لە ئیسلامیەكانی كوردستان دەكەونە كۆپیكردنی فەتوا وەههابیەكان لەسەر جەژنە نائیسلامیەكان، كە لە بنەڕەتدا فەتوای قەدەغەكردنی بەشداریكردنی مرۆڤی موسوڵمانە لە جەژنە ئایینیەكانی شوێنكەوتوانی ئایینەكانی تردا، بەڵام وەههابیەكانی ئێستە بۆ شێوەی میللی و دنیایی ئەو جەژنانە كە وەكو جەژنی ئایینی نەماون ئەو فەتوا كۆنانە دوبارە دەكەنەوە، و هەندێك لە ئیسلامیەكانی كوردستانیش ـ بە حوكمی پاشكۆیی مەزهەبییان ـ هەمان ئەو فەتوایانە كۆپی دەكەنەوە، بەبێ‌ ئەوەی ڕەچاوی جیاوازیی بارودۆخ و كۆمەڵگاكان و قۆناغە كولتوریەكان بكەن.
نمونەیەكی تر، بابەتی تێكەڵاوی (اختلاط) ـە، كە خۆی لە خۆیدا لە كۆمەڵگایەكی عەرەبی ـ ئیسلامیی وەكو سەعودیەدا مشت‌ومڕێكی ئایینی و كۆمەڵایەتیی زۆری لەسەرە، و هەمیشە لەوێش كێشەیەكی دامەزراوە ئایینیەكان و لەنێوان پیاوانی ئایینیی هەتاكو وەههابییشدا جێی مشت‌ومڕە، بەڵام زۆرینەیان پێیان وایە تێكەڵاویی نێر و مێ‌ لە ئیسلامدا ناڕەوایە و قەدەغەیە. ئەم مشت‌ومڕە بە هۆی كاریگەریی دامەزراوە ئایینیە سەعودیەكان و پەل‌وپۆیەكانیان لە وڵاتانی ئیسلامیی تردا؛ پەڕیوەتەوە بۆ شوێنانی تر، بۆ نمونە: هەمان مشت‌ومڕی توند پەڕیوەتەوە بۆ میسریش بە شێوەیەك دەزگای (ئیفتا‌ء) ی میسریی هێنایە وەڵام كە فەتوا وەههابیەكەی ڕەت كردەوە و موفتیی میسر (عەلی جومعە) تێكەڵاویی ـ بۆ نمونە ـ زانكۆی لە فەتوایەكی ڕەسمیدا بە دروست دانا. لێرە لە كوردستانیش، (عەلی باپیر) ئەمیری (كۆمەڵی ئیسلامی) كە ناونیشانێكە كۆمەڵێك سەركردە و ئەندامی تەوژمێكی سەلەفی-جیهادیەكانی كوردستانی لەژێردا جێ‌ بوەتەوە. هەرچەند ناوبراو هەندێك جار هەوڵ دەدات حیزبەكەی لە دورەپەرێزی بهێنێتە دەرەوە و هەژمونی ئەو گوتارە سەلەفی و سەلەفی-جیهادیەی بەسەردا زاڵ نەبێت، وەكو لە هەڵوێستەكەیدا لەسەر نەورۆز و بۆنە و ئاهەنگەكان بینیمان كە تێڕوانێنێكی تا ڕادەیەك كراوەی خستە ڕو لەو بارەیەوە كە خستیە بەر هەڵمەتی ناڕەزایی و ڕەخنەی ئایینیی ئەندامە سەلەفی و سەلەفی-جیهادیە توندەكانی حیزبەكەی. بەڵام ئەم جارە ناوبراو هەمان ئاڕاستەی توندی گرتەبەر لە بابەتێكدا كە سەلەفی و سەلەفی-جیهادیەكان ناسراون بەوەی لەو بابەتەدا توندن، ئەویش بابەتی تێكەڵاوی (اختلاط) ی نێر و مێیە، بۆ نمونە لە بواری خوێندندا. ناوبراو لەنێو دیمانەیەكدا كە گۆڤاری (سپی میدیا) لە ژمارە (١) یدا لەگەڵیان ئەنجامی داوە، لە وەڵامی پرسیارێكدا كە لێی دەپرسن ڕای چیە لەسەر تێكەڵكردنی قوتابیانی كوڕ و كچ لە قوتابخانەكاندا، ئەویش لە وەڵامدا ـ هەرچەند بە زمانی فەتوا و شەرعەوە قسە ناكات بەڵام هەمان فەتوای قەدەغەكردنی تێكەڵاوی دەخاتە گەڕ و بە زمانێكی تر دەریدەبڕێت كە لە ناوەڕۆكدا هەمان عەقڵیەتە ـ دەڵێت: "لە قۆناغی سەرەتاییدا پێش ئەوەی هەستی سێكسی لە منداڵەكاندا بجوڵێت؛ تێكەڵكردنیان ئاساییە، بەڵام لە قۆناغەكانی دواییدا زۆر نازانستیە تێكەڵكردنیان"! بەم شێوەیە و بە زمانێكی پەردەپۆشكراو كار بە فەتوای حەرامكردنی تێكەڵاوی (اختلاط) دەكات، و بە كەمێك گۆڕانكاری لە دەستەواژەدا لێمان ناگۆڕێت چونكە عەقڵیەتەكە و بیانو بەڵگەكانی ئاشكران و ئینتیمایان دیارە!
وەكو پێشتر ئاماژەم دا؛ هیچ سەیر نیە عەلی باپیر تێكەڵاوی (اختلاط) بە حەرام بزانێت، چونكە مەرجیعیەتی ئایینیی ناوبراو هەر ئەو ڕێبازە وەههابیە و ئەو تەوژمە سەلەفیە ـ جیهادیەیە كە لە زۆربەی بابەتەكاندا بیروڕا و هەڵوێستی توندی هەیە. ئەم ڕێبازە وەههابیە هەمان ڕێبازی حەنبەلیی كۆنە لە بیروباوەڕدا، لەگەڵ نوێكردنەوە و موتوربەكانی (ئیبن عەبدولوەههاب) ـدا، لە لایەنی فیقهییشەوە هەر هەمان ڕێبازی حەنبەلیە بە نوێكردنەوە و بنەما زیادكراوەكانی (ئیبن تەیمییە) و فەقیهە حەنبەلیە دوایینەكانەوە، بەتایبەتی (فیقهی حەديث) كە دیمەنێكی نامەزهەبیی پێ‌ بەخشیوە. ەم ڕێباز و تەوژمە ئیسلامیە توندە بە داخەوە زاڵ بوە بەسەر بیری ئیسلامیی نوێدا، و لە هەمو كەلەپوری ئیسلامییشدا توندترین بنەما و یاسای هەڵابژاردوە و كردویەتی بە دیاریی دەستی بۆ كۆمەڵگای نوێ‌. لەمانە بنەمای (سد الذرائع) كە پێشتر تەنها ڕێبازی ئیمام (مالیك) بوە و لای ئیمامەكانی تر نەبوە بەڵام لە ڕێگەی پەسەندكردنی (ئیبن تەیمییە) وە گواستراوەتەوە بۆ ڕێبازی حەنبەلیی نوێ‌ واتە وەههابیەت و لێرەشەوە گواستراوەتەوە بۆ بیری ئیسلامیی نوێ‌ و ئیسلامیەكانی لای خۆیشمان. بەپێی ئەم بنەمایە ئیسلامیەكان شتێك بە حەرام دەزانن كە خۆی شتێكی ناڕەوا نیە بەڵام لەبەر ئەوەی وایە سەر دەكێشێت بۆ شتی ناڕەوا. جگە لە بنەمای (سد الذرائع)، ئەو فەتوایە ڕیشەیەكی تری هەیە، ئەویش ئەوەیە هەمیشە وەههابیەكان ئەو حوكمانەی لە قورئاندا دەربارەی ژنەكانی پێغەمبەر هاتون (وەكو: ئەوەی دەبێت لە ماڵی خۆیاندا بمێننەوە و نەچنە دەرەوە، و نابێت نامەحرەم بیانبینێت و دەبێت هەمیشە پەردە "حجاب" ێك لەنێوان ئەوان و پیاوی نامەحرەم دا هەبێت) بەسەر هەمو ژنێكی موسوڵماندا دەسەپێنن، هەر بۆیە بەشێك لە بەڵگەكانی وەههابیەكان بۆ حەرامكردنی تێكەڵاوی ئەو دەقە قورئانیانەن كە حوكمی تایبەتییان تێدایە دەربارەی ژنەكانی پێغەمبەر! كە لێرەدا بوارمان نیە زیاتری لەسەر بڕۆین و لە بەڵگەكانی تریان بدوێن.
بۆیە قسەكانی ناوبراو لەسەر تێكەڵاوی (اختلاط)؛ هەوڵێكن بۆ وەفاداری بۆ بنەماكانی ئەو تەوژمە سەلەفیە، و كۆپییەكی ئەو فەتوا وەههابیانەیە كە دەڵێن كچ و كوڕ كە پێگەیشتن نابێت تێكەڵاو ببن، بۆیە ناوبراویش پێی وایە بۆ خوێندنی بنەڕەتی تێكەڵاوی دروستە و بۆ قۆناغەكانی دواتر دروست نیە. ئەم هەڵوێستەیشی یان ڕەنگدانەوەی ئەوەیە خۆی سەر بەو تەوژمە سەلەفیەیە، یان ئەنجامی پەستانی ئەندامە سەلەفیەكانی حیزبەكەیەتی كە ناچارە بەو هەڵوێستە ڕازییان بكات و دەزانێت شلگیریی لەو بابەتەدا لـێ‌ قبوڵ ناكەن.
ئەم هەڵوێستەی ناوبراو دیارە لە عەقڵێكی ئایینیەوە سەرچاوەی گرتوە و تەنها (ئامۆژگارییەكی پەروەردەیی)(!) نیە. ئەم هەڵوێستەی ئەو جیاوازە لە واقیعی سیستەمی پەروەردەی كۆمەڵگای ئێمە لە قۆناغی ناوەندی و ئامادەییدا كە لەم دو قۆناغەدا خوێندكاری كوڕ و كچ جیا دەكرێنەوە و تەنها لە قۆناغی سەرەتایی و زانكۆدا تێكەڵن. پاساوی ئەم كارە لای ئەوانەی ئەم سیستەمەیان لا پەسەندە؛ ئەوەیە كە لە قۆناغی ناوەندی و ئامادەییدا خوێندكاران لە قۆناغی هەرزەكاری (مراهقة) دان و ترسی لادانیان لەسەرە ئەگەر تێكەڵ بن. هەرچەند ئەمەش لە ڕوانگەی میتۆدی پەروەردەی نوێوە ڕاست نیە و دەبێت سیستەمەكە خۆی لەو ئاستەدا بێت كە خوێندكارانی كچ و كوڕ بە شێوەیەكی دروست ئاڕاستە بكات، بەڵام هەڵویستی عەلی باپیر لەم بابەتە نیە، و بەڕونی دیارە تەنها تێڕوانینێكی فیقهیی مەزهەبیی تایبەتیە و (فەتوا) یەك لە پشتیەوە هەیە، چونكە پێی وایە هەر كاتێك خوێندكاران گەیشتنە تەمەنی باڵقبون؛ دەبێت جیا بكرێنەوە، و ئیتر بەپێی ئەم بیركردنەوەیە تێكەڵاویی زانكۆ خراپتریشە!
ئەو فەتوایە كە ناوبراو كۆپیی كردوە و بەڕواڵەت بە زمانی (پێم وایە، و پێم وا بێت، و نازانستیە) بۆ واقیعی ئێمەشی دەگوازێتەوە؛ تەنها ڕێبازێكی توندڕەوی ناو ئیسلامە و بنەما و بەڵگەی نیە، ئەوەی كە هەیەتی خۆیان سازیان كردوە، چونكە فەتواكە بە پلەی یەك پشت دەبەستێت بە بنەمای (سد الذرائع) كە بریتیە لە حەرامكردنی شتێك لەبەر ئەوەی ڕەنگە سەر بكێشێت بۆ حەرامكردنی شتێكی حەرام، ئەوانیش دەڵێن تێكەڵاویی كوڕ و كچ لە خوێندندا حەرامە چونكە ـ گوایە ـ سەر دەكێشێت بۆ حەرام وەكو پەیوەندیی سێكسی. كە ئەم بنەمایە وەكو وتم ڕێبازی ئیمام (مالیك) و دواتر (ئیبن تەیمییە) و وەههابیەكانە، ئەگەرنا لای شافیعیەكان و حەنەفیەكان و حەنبەلیە كۆنەكان پشتی پێ‌ نابەسرێت. لەبەر ئەوە فەتواكەیان بنەمایەكی چەسپاوی لە خودی ئیسلامیشدا نیە. هیچ دەقێكیش نیە، وەكو ئایەتێك یان حەدیسێك، تێكەڵاویی نێر و مێ‌، یانی كۆمەڵێك كچ و كوڕ یان ژن و پیاو پێكەوە لە شوێنێكدا دابنیشن، بەگشتی قەدەغە بكات. تەنها ئەوە نەبێت كە هاتوە كە لە مزگەوتی پێغەمبەردا ڕیزی نوێژكەرانی پیاو و ژن جیا بوە، و لە كاتی دەرچونیشدا پیاوان خۆیان دوا خستوە هەتا ژنان دەڕۆنەوە، ئەمەش زیاتر لەبەر ئەو خۆپاراستنە زیاترە بوە كە بۆ كەشی خواپەرستیی مزگەوت بە پێویست زانراوە، ئەگەرنا لە هەمان كاتیشدا دەبینین لە كاروبارەكانی ژیاندا لە كۆمەڵگای پێغەمبەریشدا ژن و پیاو تێكەڵ بون و پێكەوە بەشداریی گەلێك چالاكی و كاروباریان كردوە، . جا ئەگەر ئیسلام بە هەمو شێوەیەك تێكەڵاویی قەدەغە كردبێت؛ ئیتر بۆچی دەڵێت بە ئارەزوەوە مەڕوانە بۆ ڕەگەزی بەرامبەر؟ دیارە تێكەڵاوییەك هەیە بۆیە دەڵێت بە ئارەزوەوە مەڕوانە.
ئەوەی لە ئیسلامدا هەیە، قەدەغەكردنی تەنیاكەوتنەوەی ژن و پیاوێكە كە بەتەنها خۆیان بن، یانی (خلوة)، هەندێك حەدیس هەن ئەمە قەدەغە دەكەن، بەڵام هەر بەپێی ئیسلام ئەگەر ئەو ژنە ژنێكی تری لەگەڵدا بێت؛ ئیتر دانیشتنەكە دروستە. هەر بۆیە لە فیقهی ئیسلامیدا وتراوە: ژن و پیاوێك كە نامەحرەم بن بە یەكتر؛ دروست نیە پێكەوە بن، بەڵام ئەگەر دو ژن یان چەند ژنێك بن لەگەڵ پیاوەكەدا؛ دروستە (وەكو نەواوی لە "المجموع" دا دەڵێت: "والمشهور هو جواز خلوة رجل بنسوة لا محرم له فیهن لعدم المفسدة غالبا لأن النسا‌ء یستحین من بعضهن بعضا فی ذلك"). جا ئێمە دەبینین لە قوتابخانە و زانكۆكاندا نەك دو كچ بەڵكو ئەو هەمو خوێندنكار و مامۆستا و بەڕێوەبەر و چاودێرە پێكەوەن، ئیتر بە چ بەڵگەیەك عەلی باپیر فەتوا دەدات تێكەڵاویی خوێندنكار نادروستە؟ توندڕەویی خۆت نابێت بە بەڵگە.
ئینجا ئەم فەتوایە كە عەلی باپیر كۆپیی دەكات و تێكەڵاویی نێر و مێ‌ بە یەكتر قەدەغە دەكات؛ شتێكە جێبەجێكردنی نەك هەر زەحمەتە بەڵكو هەر نەكردەنیە و ناكرێت. ئەگەر ئەوان بتوانن لە خوێندنگاكان قەدەغەی بكەن؛ لە كۆمەڵگا بەگشتی و لە بازاڕ و شوێنە گشتیەكان و فەرمانگە و دام‌ودەزگا حكومیەكان و كۆڕ و كۆبونەوەكان و سەردان و یەكتربینینە خێزانیەكاندا؛ ناكرێت ڕێی لـێ‌ بگیرێت و تێكەڵاوی هەر ڕو دەدات. بۆیە ئەو فەتوایە هەر بیركردنەوەیەكی ناواقیعییشە. هەر بۆ نمونە: با ئیسلامیەكان بۆ كاروباری خۆیان نەچنە فەرمانگەیەكی حكومیەوە چونكە لەوێش هەمان تێكەڵاوی هەیە! یان ئەگەر عەلی باپیر بە كۆپیكردنی فەتوای وەههابیەكان بە حەرامكردنی تێكەڵاوی دەیەوێت تێكەڵاویی خوێندنكارانی ـ بۆ نمونە ـ زانكۆ قەدەغە بكات؛ دەی ئەو فەتوایە هەمو تێكەڵاوییەك دەگرێتەوە، دەی با عەلی باپیر نەچێتە هۆڵی پارلەمانەوە چونكە لەوێش تێكەڵاوی هەیە و هەمان ئەو بارودۆخە لەوێش پێك هاتوە كە بەپێی فەتوای حرامكردنی (اختلاط) نادروستە! ئەوەش لە فیقهدا ناخوات كە مادەم مامۆستا عەلی باپیرە و ئەمیری جەماعەتی ئیسلامیە ئیتر بۆ ئەو دروستە و بۆ خەڵكی كەمئایین یان خەڵكی ئاسایی نادروستە! یان بۆ ئەو دروستە بەڵام بۆ كوڕوكاڵی مێردمنداڵ و نەوجوان نادروستە! بەڵكو ڕەنگە گەنجی خوار تەمەنی (١٨) ساڵ كەمتر (تەكلیف) ی ئایینی لەسەر شانیان بێت یان هەر نەبێت. یان ناوبراو كە بۆ منداڵی خەڵكی ڕەوا نابینێت لە خوێندنگەی تێكەڵ بخوێنن؛ با بۆ منداڵی خۆیشی هەمان شت جێبەجێ‌ بكات، لە كاتێكدا ئێمە دەزانین كوڕی ئەو لە زانكۆیەكی ئەمێریكایی (ئەمەش یانی تێكەڵ!) خوێندویەتی و وێنەیشی هەیە كە لەگەڵ خوێندكاری كچی ناداپۆشراو هەستان و دانیشتنی هەیە!
بەڵگەیەكی تری وەههابیەكان ئەوەیە دەڵێن ئیسلام هه‌ڵ‌ڕوانین (نظر) ی قەدەغە كردوە، ئیتر چۆن تێكەڵاوی دروستە كە لە سەیركردنی یەكتر زیاترە. بەڵام ئەمەش هەر بەڵگەهێنانەوەیەكی لاوازە، چونكە مەرج نیە هەمو تێكەڵاوییەك ئەو سەیركردنە ناشەرعیەی لـێ‌ بكەوێتەوە و ئەوە دەكەوێتەوە سەر خودی كەسەكە، دوای ئەمەش ئەگەر بەو پێودانگەی ئەوان بێت دەبێت لە هیچ ماڵ و بازاڕ و گۆڕەپانێكیشدا ژن و پیاو لە یەكتر دیار نەبن، كە ئەمە بۆ خێڵێكی خێوەتنشینیش ناچێتە سەر!
ئەوەی كە زۆر بەلامەوە سەیروسەمەرە بو لە قسەكانیدا؛ ئەوە بو كە دەڵێت تێكەڵاویی خوێندكارانی كچ و كوڕ لە قۆناغەكانی دوای سەرەتاییدا؛ زۆر "نازاستی" ـە..! زۆر سەیرە توندترین فەتوا بە ناوی زانستەوە بازاڕی بۆ گەرم بكرێت! ئەمە هەر نازانێت زانست چیە ئەگەرنا زانست پەیوەندیی بەم باسەوە چیە؟ زانست هەر لە خۆیدا باسی ئەوە ناكات لە ڕوی هەڵس‌وكەوتەوە چی چاكە و دەبێت بكرێت و چی خراپە و دەبێت نەكرێت، ئیتر ئەم زاراوەی "نازانستی" ـەت لە كوێوە هێنا؟ دوای ئەوە بۆچی نازانستیە كچ و كوڕ پێكەوە بخوێنن؟ بۆچی لە كۆمەڵگەدا نێر و مێ‌ پێكەوەن بەڵام لە خوێندندا جیا بكرێنەوە؟ دەڵێت: كچ و كوڕی خوێندكار لەبەر خۆجوانكردن و خۆدەرخستن نایانپەرژێتە سەر خوێندنەكەیان! جارێ‌ ئەمە پێش هەمو شتێك نابێتە بنەمایەك بۆ فەتوا، و دوای ئەوەش لە هەمو زانكۆكانی جیهان كچ و كوڕ تێكەڵاون و بەزرترین پلەش بە دەست دەهێنن، ئەی بۆ زانكۆكانی هارڤارد و ئۆكسفۆرد و كەیمبریج و سۆربۆن لە پێشەوەی زانكۆكانی دنیاوەن؟ بەم پێودانگەی ئەوان بێت دەبێت زانكۆكانی سەعودییە لەپێش ئەو زانكۆ جیهانیانەوە بن!
ئینجا عەلی باپیر و هەمو ئەم ئیسلامیانە مرۆڤ لە غەریزەی سێكسدا كورت دەكەنەوە، ئەوەتا ناوبراو كچ و كوڕ بە (ئاگر و بەنزین) ناو دەبات و تێكەڵاویی كچ و كوڕ لە خوێندندا بە (دانانی ئاگر و بەنزین بەتەنیشت یەكەوە) دەزانێت! دیارە ئەمانە هیچ نرخ و حسابێك بۆ لایەنەكانی تری مرۆڤ ناكەن و مرۆڤ لە پاڵنەرە سێكسیەكەدا دەبیننەوە. ئەم مەسەلەی سێكسە لای ئیسلامیەكان ئامڕازێكە بە دەستیانەوە بۆ سەپاندنی بەندوباوەكانی خۆیان، هەر بۆیە لای ئەوان مەسەلەیەكی زۆر هەستیارە، و بون بە چاودێر و فەرماندار بەسەر ژیانی تایبەتیی خەڵكیشەوە، و هەمو هەڵسەنگاندنێكیشان بۆ مرۆڤ هەر لەو لایەنەوەیە. لە ڕاستییشدا هەر خۆیانن كە زۆر هەستیار و ئاڵۆزن لەگەڵ ڕەگەزی بەرامبەردا، و كاتێك لەگەڵ ژنێكدا ڕوبەڕو دەبنەوە؛ یەكسەر سێكس دێت بە خەیاڵیاندا وەكو خەیاڵێكی چەپێنراو كە هەمیشە لە نەستدا قوت دەبێتەوە بەڵام هەستە ئایینیەكیان هەمیشە سەركوتی كردوە، هەر بۆیە زۆر هەستیارن بەم مەسەلەیە. هەر بۆیە تێكەڵاویی كچ و كوڕیش  وەكو بوارێك بۆ سێكس دێتە خەیاڵیانەوە، چونكە ئەوە خەیاڵە چەپێنراوەكەی خۆیانە كە لە ناخەوە بیری لـێ‌ دەكەنەوە بەڵام بەڕواڵەت سەركوتی دەكەن. هەر بۆیە زۆر جار ئەگەر پاساوی شەرعی هەبێت؛ هیچ لایەنێكی ئینسانی لێك نادەنەوە، ئاگادارین كە مامۆستای ئیسلامیی وا هەیە كچە خوێندكاری منداڵكاری هێناوە كە قوتابیی خۆی بوە، كە ئەمە جۆرێكە لە ئیستغیلالكردنی پەیوەندیی مامۆستا و قوتابی و لە كۆمەڵگا پێشكەوتوەكان كارێكی ناشیرین و ناپەسەندە. هەر پاساوە شەرعیەكە هەبێت؛ ئیتر بوركانی سێكسیی مرۆڤی ئیسلامی دەتەقێتەوە!
پاساوێكی تری عەلی باپیر و هەمو ئیسلامیەكان بۆ قەدەغەكردنی تێكەڵاویی كچ و كوڕ لە خوێندندا؛ ئەوەیە دەڵێن: با ئێمە شتە باشەكانی خۆرئاوا بگوازینەوە بۆ كۆمەڵگای خۆمان نەك شتە خراپەكانیان. جارێ‌ كەس بیری لەوە نەكردوەتەوە تاوانكاری و شتە نایاساییەكان (وەكو مارەكردنی كچی نەوجوان!) بگوازێتەوە! دوای ئەوەش ئەو كۆمەڵگا خۆرئاواییە كە كۆمەڵگایەكی پێش كەوتوە و ماف و ئازادیەكانی مرۆڤی تێدا دابین كراوە بە مرۆڤی ئایینداریشەوە؛ بە شتە باشەكان و بەو شتانەشەوە كە ئیسلامیەكان بە خراپیان دادەنێن بوەتە ئەو كۆمەڵگایە. ئەو كۆمەڵگایە بە دەستەبەركردنی ئازادی پێش كەوتوە و توانا زانستی و فیكریەكانی مرۆڤی تەقاندوەتەوە، تێكەڵاویی خوێندنیش بەشێكە لەو ئازادیە و ئەنجامێكیەتی. لەبەر ئەوە ئەو شارستانێتیە بەشبەش ناكرێت، هیچ كۆمەڵگایەكی تریش تەنها بە موتوربەكردنی هەندێك لایەنی پێش ناكەوێت.
لە كۆتاییدا حەز دەكەم ئاماژە بۆ ئەوە بكەم كە ناوبراو (عەلی باپیر) بە نوسینەكانی سەلماندویەتی لە ئاستی ئیجتیهاد و فەتواداندا نیە. كەسێك لەو ئاستەدایە كە شارەزای هەمو زانستە ئیسلامیە تەقلیدیەكان بێت و خەریكی زانستە ئیسلامەكان بێت و كەسێكی سەربەخۆ بێت و جگە لە فیقهـ و ساخكردنەوەی بابەتە ئیسلامیەكان كارێكی تری نەبێت. بەڵام ئایا ناوبراو لەو ئاستەدایە؟ بێ‌ گومان نەخێر. ئەمەش شتێكی شاردراوە نیە لای خودی ئیسلامیەكانیش، تەنها چاوخشاندنێك بە نوسینەكانیدا ئەوەمان بۆ دەسەلمێنێت. لێرەدا تەنها نمونەیەك دەهێنمەوە بۆ ئەوەی دەربكەوێت شارەزایی لە زانستە ئیسلامیەكان لە چ ئاستێكدایە:
عەلی باپیر لە نامیلكەیەكیدا بە ناوی (لێكۆڵینەوەیەك لە بارەی هەبوون و نەبوونی نەسخ لە قورئاندا)، كە تەرخانە بۆ كێشەی (نەسخ) یاخود (ناسیخ و مەنسوخ) لە قورئاندا كە مشت‌ومڕی زۆری لەسەرە، كە دێتە سەر ڕاڤە و وەرگێڕانی دەقە قورئانیەكە (ما ننسخ من آیة أو ننسها؛ نأت بخیر منها أو مثلها..) (البقرة: ١٠٦)، بەم شێوەیە وەریدەگێڕێت: (هیچ ئایەتێك لانابەین یاخود لە بیری نابەینەوە.. مەگەر یەكی لە خۆی چاكتر یان وەك خۆی دادەنێین..) (چاپی "التفسیر". ٢٠١١. لاپەرە ٢٧، ٣٥). بەم وەرگێڕانەدا دەردەكەوێت كە ناوبراو وشەی (ما) ی دەقەكە بە ئامڕازی (ما) ی نەفیكەر (نافیة) حاڵی بوە بۆیە دەڵێت (لانابەین یاخود لە بیری نابەینەوە)، لە كاتێكدا ئەو ئامڕازە ئامڕازی (ما) ی مەرجی (شرطیة) ـە بۆیە فرمانی (ننسخ) ی جەزم كردوە (واتە بزوێنی كۆتایی لـێ‌ بڕیوە) و دواتریش فرمانی (نأت) ی وەكو وەڵامی مەرج (جواب الشرط) بە هەمان شێوە جەزم كردوە. هەر بۆیە ئەو دەقە بە وەرگێڕانی كوردی بەم شێوەیەیە: (هەر ئایەتێك لا ببەین یان لە بیری بەرینەوە؛ وەك خۆی یان لە خۆی باشتر دەهێنینە جێی). جا كەسێك نەتوانێت دو جۆری سادەی ئامڕاز لە عەرەبیدا جیا بكاتەوە و لە وەڕگێڕانێكی سادەی دەقەكەدا هەڵە بكات؛ بێ‌ گومان ئەهلی فەتوادان و ئیجتیهاد و تەفسیر و قسەكردن لەسەر بابەتەكانی فیقهـ و شەریعەتی ئیسلامی نیە، و بێ‌ گومان بەرژەوەندیی ڕاستەقینەی خەڵك و ئایینەكەشی نازانێت. زانایانی ڕاستەقینەی ئیسلامیش دەزانن ئێمە مەبەستمان چیە و بۆچی عەرەبیزانینی تەواو مەرجە بۆ قسەكردن لەسەر ئیسلام و بابەتە ئیسلامیەكان.